Χύτρα ταχύτητας
Η χύτρα ταχύτητας είναι μαγειρικό σκεύος το οποίο κλείνει ερμητικά μη επιτρέποντας στον ατμό ή τα υγρά να διαφύγουν κατά τον βρασμό. Μαγειρεύοντας υπό αυτή τη συνθήκη, υπό πίεση δηλαδή, επιτυγχάνεται το μαγείρεμα σε πολύ μικρότερο χρονικό διάστημα από ότι σε απλή χύτρα. Παράλληλα διατηρείται στο φαγητό η ίδια διατροφική αξία και γεύση.[1]
Ιστορικό
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αρχαιότητα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κατά την αρχαιότητα στην παρασκευή του φαγητού ο μάγειρας έκλεινε το μαγειρικό του σκεύος με ζυμάρι γύρω από το καπάκι ούτως ώστε να μειωθεί ο χρόνος μαγειρέματος. Η πρώτη χύτρα ταχύτητας που μοιάζει με τη σημερινή της μορφή εμφανίζεται στην Αξιούπολη του Κιλκίς και έχει ηλικία 2.700 χρονών. Η τότε ονομασία της είναι πύραυνος και το υλικό της είναι ο πηλός. Η τεχνογνωσία της εποχής, επιτρέπει με ένα αγγείο κυκλικό με επίπεδη βάση και περιμετρική ποδιά, με οπές στο ύψος του χείλους, να προετοιμάζεται η καθημερινή διατροφή.[2]
Σύγχρονη εποχή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η πρώτη χύτρα ταχύτητας εμφανίζεται περίπου το 1680 στη Γαλλία από τον Denis Papin ο οποίος ήταν φυσικός. Στην αρχική της κατασκευή η χύτρα ταχύτητας ήταν επικίνδυνη λόγω αυξημένης πίεσης. Με τα χρόνια πρόσθεσε μια βαλβίδα ασφαλείας κι έτσι κατασκευάστηκε η πρώτη χύτρα για τον Βασιλιά Κάρολο Β'. Το 1915 πήρε το επίσημο σχήμα της και την ονομασία της, ως χύτρα ταχύτητας και το 1925 πουλήθηκαν τα πρώτα κομμάτια στη Γερμανία. Οι πρώτες βιομηχανικές χύτρες ταχύτητας εμφανίστηκαν περίπου το 1939 στη Νέα Υόρκη.
Οι απόψεις διίστανται ως προς την ποιότητα του προϊόντος, ωστόσο αυξάνονται οι πωλήσεις και μαζί τους οι λίστες αναμονής. Κατά μία άλλη άποψη ένα νέο είδος εμφανίζεται στην αγορά όπου λόγω του χαρακτηριστικού σφυρίγματος της βαλβίδας του, κατά τον βρασμό, θεωρείτο προϊόν μαγείας. Η τεχνολογία και πολλά ατυχήματα, βοηθούν να εξελιχθεί η χύτρα ταχύτητας με πολλές δικλείδες ασφαλείας.
Λειτουργία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παρασκευάζοντας κατά το σύνηθες το φαγητό μας και τοποθετώντας το στη χύτρα ταχύτητας, κλείνουμε και σφραγίζουμε με το καπάκι. Αφήνουμε να βράσει και έτσι αυξάνεται η πίεση και πετυχαίνουμε τη χημική, μη ενζυμική αντίδραση Maillard [3] οπού το παρασκεύασμα μετά τη θερμική επεξεργασία αλλάζει χρώμα, γεύση και οσμή.[4] Όταν αρχίσει να σφυρίζει η βαλβίδα ασφαλείας, αρχίζει να βράζει, τότε χαμηλώνουμε την ένταση της θερμότητας και υπολογίζουμε τον χρόνο μαγειρέματος από εκείνο το σημείο. Με τη χύτρα ταχύτητας επιτυγχάνουμε χρόνο βράσης κατά 1/3 γρηγορότερο από την απλή χύτρα χωρίς ωστόσο να χάνονται οι βιταμίνες του παρασκευάσματος. Η πίεση της κλειστής χύτρας ταχύτητας φτάνει τα 15psi και τους 122°C αντί για 100°C που είναι το σημείο βρασμού.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Συμβουλές - Τεχνικές μαγειρικής - Χύτρα ταχύτητος». Συνταγές της παρέας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ Μηχανή του Χρόνου. «Η χύτρα στην αρχαιότητα». Μηχανή του Χρόνου. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ «Αντίδραση Maillard». Λουκάκος Ιωάννης. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ «Μη ενζυμικό μαύρισμα - Aντιδράσεις Maillard». Π. Ταούκης, Ε. Δερμεσονλούογλου. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2015.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- «Η επιστροφή της χύτρας ταχύτητος». lifo.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2015.
| Ξηρή μεταφορά θερμότητας |
| ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Υγρή μεταφορά θερμότητας |
| ||||||
| Με λίπη-έλαια |
| ||||||
| Μικτά μέσα | |||||||
| Με ειδικά σκεύη | |||||||
| Άνευ θέρμανσης | |||||||
| Συναφή θέματα | |||||||
